Świat Wiedzy Marzec 2017

W obecnym Świecie Wiedzy (Marzec 2017) ukazał się artykuł "Jakie trucizny kryją się w naszym jedzeniu". Artykuł przedstawia zarówno substancje które są wymienione na etykietach, pojawiają się na skutek przygotowania.

Co ciekawe, polemizuje również z dopuszczalną dawką. "Wartości graniczne są stale podwyższane albo obniżane.Po katastrofie w Fukushimie zwiększono np. dopuszczalny poziom radioaktywności w japońskich produktach aby miały szanse wejść na europejski rynek". Przy czym polemika dotyka nie tylko sposobu ustalania dopuszczalnej dawki, ale również samej koncepcji dopuszczalnej dawki - co w moim mniemaniu jest nieuprawnione. Jak wiadomo przy odpowiednio dużej dawce może zabić zwykła woda.

Lista omówionych substancji niebezpiecznych według artykułu:

-Kadm (gorzka czekolada)

-Arsen (ryż)

-Dioksyny (mięso)

-Aluminium (kolorowe cukierki)

-Kwas benzoesowy (napoje orzeźwiające)

-Karmele (cola)

-Akrylamid (czpisy ziemniaczane)

-Olej mineralny (czekoladki)

-Związki fosforu (napoje dla sportowców)

Lista jest ciekawa, przy czym nie ze wszystkimi wnioskami mogę się zgodzić. Niektóre substancje według mnie nie stanowią takiego ryzyka z innymi mogę się zgodzić. Przeczytaj czytelniku i sam wybierz jakie substancje dodasz do listy tych, które należy unikać.

Bezpieczne czy szkodliwe - rzecz względna

Często opisujemy substancję jako bezpieczną lub szkodliwą i śledzimy badania dotyczące ich wpływu na poziomie komórkowym. Tymczasem szkodliwość i bezpieczeństwo substancji to rzecz o wiele bardziej złożona. W poniższym poście pokazuję dwie substancje z których jedna jest bezpieczna więc jest szkodliwa a druga jest szkodliwa więc jest bezpieczna i pozyteczna.

Pierwszą substancją jest cukier. Badając wpływ cukru na komórki można stwierdzić, że jest to w miarę bezpieczna substancja, dostarczająca dużą ilość potrzebnych do życia kalorii. Z punktu widzenia zdrowia uzębienia, możemy jednak stwierdzić, że cukier jest substancją która powoduje próchnicę i jak wiemy nadużywanie słodyczy generalnie jest szkodliwe. Dlaczego cukier szkodzi na zęby? Właśnie dlatego, bo jest substancją korzystną dla rozwoju bakterii. Właśnie pożyteczność na poziomie komórkowym powoduje szkodliwość na poziomie ogólnym.

Drugą substancją są konserwanty, substancje o umiarkowanej szkodliwości. Ich dodawanie do jedzenia niewątpliwie szkodzi bakteriom, które inaczej mogły by się rozwinąć w żywności. Działanie szkodliwe względem bakterii czy pleśni jest jednak działaniem pożądanym. Niewielki skutek negatywny w porównaniu do niebezpieczeństwa zatrucia się jadem kiełbasianym jest pomijalny i substancje te ogólnie są uznane za pożyteczne, własnie ze względu na ich toksyczność na poziomie komórkowym.

Są to dwa przykłady o których należy pamiętać, zanim na podstawie wyrywkowych badań uznamy że dana substancja jest bezpieczna lub szkodliwa.

Nadwrażliwość na dodatki spożywcze c.d.

Czas na opisanie drugiego ze znalezionych badań dotyczących nadwrażliwości pokarmowej. Tym razem próby zostały wykonane na 90 chorych. Osoby te w wywiadzie ustnym wskazały dodatki do żywności jako źródło swoich dolegliwości. Badania miały na celu wskazać, na ile opinie chorych pokrywają się z wynikami badań.

Próby wykonano z użyciem następujących substancji:

• indygotyna - barwnik - E 132
• czerwień koszenilowa - barwnik - E 124
• żółcień chinolinowa - barwnik - E 104
• błękit patentowy - barwnik - E 131
• żółcień pomarańczowa - barwnik E 110
• benzoesan sodu - konserwant E 211
• glutaminian sodu - wzmacniacz smaku - E 621 
• pirosiarczyn sodu - (konserwant, inna nazwa dwusiarczyn sodu) E 223 
• maltodeksyna - preparat uzyskiwany ze skrobi.

Próby rozpoczęto od 7 dniowej diety, po której 27 osób odczuło poprawę stanu zdrowia. Następnie tym osobom podano w pierwszej dobie barwniki a w drugiej konserwanty. U 9 osób z nich uzyskano pogorszenie stanu zdrowia. Niestety na podstawie badania nie da się stwierdzić, które konkretnie substancje były odpowiedzialne za wystąpienie objawów.

Wniosek jaki wysnuli autorzy badania są następujące. Faktycznie dodatki do żywności mogą być przyczyną chorób skórnych, ale dzieje się to znacznie rzadziej niż jest to im przypisywane. Tylko w 10% przypadków udało się potwierdzić sugestię którą wysuwał pacjent. Dlatego oprócz obserwacji pacjenta ważne są badania mogące potwierdzić lub wykluczyć wrażliwość na podaną substancję.

Żródło: "Dodatki spożywcze jako czynnik wywołujący objawy nadwrażliwości pokarmowej u osób dorosłych" - Barbara Rymarczyk, Joanna Gluck, Barbara Rogala - Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach.
w Alergia Astma Immunologia 2014, 19 (1): 35-41

Nadwrażliwość na dodatki spożywcze a pokrzywka

W jednym z poprzednich postów rozpocząłem temat tartrazyny - substancji podejrzewanej o wywoływanie lub nasilanie ataków astmy. Szukając dalej informacji na ten temat natrafiłem na dwa artykuły w "Alergia Astma Immunologia" opisujące badania nad ogólnym wpływem dodatków spożywczych na alergię. W poniższym poście postaram się omówić pierwszy z nich, a w następnym drugi.

Pierwszy z nich z 1998r opisuje wyniki podawania 27 pacjentom z objawami pokrzywki. Miały one wykazać, czy za chorobę nie są odpowiedzialne właśnie syntetyczne dodatki do żywności. Pierwsze wykonano testy skórne z użyciem z użyciem

• tartrazyny - barwnik - E 102
• esteru metylowego PHB - konserwant - E 218
• benzoesanu sodu -popularny konserwant -  E 211
• barwników - niestety nie podano dokładnego składu
• glutaminianu sodu - wzmacniacz smaku - E 621, 
• dwusiarczynu sodu - konserwant - E 223
• aspiryny

Najpierw robiono typowe testy punktowe skóry, takie jak w większości przypadków wykonuje się alergikom. Tylko w jednym przypadku uzyskano wynik pozytywny - na dwusiarczyn sodu.

Następnie poprzez dietę udało się 13 osób doprowadzić do stanu w którym mieli zdrową skórę. Tym osobom następnie przez 7 dni podawano powyższe substancje, po kolei każdego dnia inną i uzyskano pogorszenie stanu skóry u 6 z 13 osób, z których wyniki per substancja prezentowały się następująco:

• 4 osoby - aspiryna
• 4 osoby - glutaminian sodu
• 2 osoby - bezoesan sodu 
• 1 osoba - ester metylowy PHB
• 1 osoba - dwusiarczyn sodu

Wyniki badań pokazują, że co prawda tartrazyna nie powodowała pokrzywki skórnej, ale za to inne substancje (w tym aspiryna) jak najbardziej mogą powodować choroby skóry. Wszystkim więc osobom, które tak jak ja mają zmiany skórne, sugeruję czytać uważnie skład jedzenia i próbować powiązać to z występującymi objawami. 

Należy też wspomnieć, że w przypadku badanych zmiany występowały dopiero po dłuższym czasie (8 do 24 godzin, tylko w jednym po 40 minutach) - tak więc należy mieć to na uwadze próbując wytypować substancje, które szkodzą. 

Żródło: "Próby prowokacji syntetycznymi dodatkami spożywczymi i aspiryną w programie diagnostycznym przewlekłej pokrzywki" - Michał Kurek, Elzbieta Grubska-Suchanek, Aleksandra Wilkowska - Alergia Astma Immunologia, 1998 3(4) 239-242.